Waarom ik diep duik in de dood

Mensen vragen mij weleens: “Waarom is het voor jou zo belangrijk dat mensen nadenken over hun uitvaart? Je bent er zelf toch niet meer bij.”

Op de natuurbegraafplaats staan mijn moeder, zus en ik naast het graf van mijn vader Ed. De kist is al naar beneden getakeld. Vrienden en familie staan in een rij om hem een laatste eerbetoon te bewijzen. Een-voor-een scheppen ze wat zand op de kist. Het vallende zand maakt een dof geluid. Een laatste handkus, knikje of groet. Dan kijken ze naar ons met een blik van medeleven. Dit herhaalt zich voor een aantal minuten, maar voor mijn gevoel duurt het eindeloos. Een afscheid in slow motion.

Totdat mijn moeder roept:
"Ed wilde geen rozenblaadjes, maar een flinke schep zand."

Die opmerking maakt alles anders. We glimlachen. Confronterend, dat blijft het. Heel verdrietig, dat ook. Maar toch voelt het minder zwaar met zijn expliciete wens in ons achterhoofd. Bijzonder zelfs, dat we het precies zo konden doen zoals hij heeft gewild.

Waarom ik het gesprek over onze dood en uitvaarten dus belangrijk vind?
Nadenken, praten over of het opschrijven van je laatste wensen kan je nabestaanden helpen een ‘goed afscheid’ te hebben. Dat helpt vervolgens weer in de rouwverwerking, rouwarbeid of met andere woorden: de kutperiode die daarna komt. Het helpt me nu nog steeds om terug te denken aan de uitvaart of
de livestream terug te kijken.

Andere redenen die ik hoor in gesprekken met mensen:
- Nabestaanden ontlasten in de heftige week na overlijden
waarin alles geregeld moet worden voor de uitvaart.
- Het geeft een geruststellend gevoel dat mensen weten
wat mijn  laatste wensen zijn. 
- Nadenken over mijn eigen dood zorgt ervoor dat ik
bewuster in het leven sta. Wat vind ik nu echt belangrijk?

Daarnaast zie ik het als een meertrapsraket om het grotere gesprek te kunnen voeren over hét thema waar iedereen mee te maken krijgt. We moeten oefenen om het over de dood te hebben en ik denk dat een uitvaart een goede concrete ingang is hiervoor.

Hopelijk opent dat ook het gesprek over verlies, rouw en
alle emoties en gedachten die daarbij komen kijken.